Deprem bölgesinin ‘yeniden inşası’ için belirlenen maliyet: 46 milyar dolar
İş makineleri branşının çatı kuruluşu olan Türkiye İş Makinaları Sanayicileri Derneği (Türkiye İMSAD) tarafından hazırlanan “Şubat 2023 Sektör Raporu” açıklandı. Rapora göre inşaat malzemeleri sanayi üretimi son çeyrekte geçen yılın son çeyreğine göre yüzde 3,4 azaldı. İnşaat malzemeleri sanayi üretimi ise yılın tamamında bir önceki yıla göre %0,2 arttı. İnşaat sektörü ise 2022’nin dördüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 2,0 büyüyerek son 5 çeyrekte yaşadığı gerilemeye son verdi. Diğer segmentlerdeki zayıflamaya karşın inşaat segmentinde yaşanan büyümede büyük ölçüde baz etkisi etkili olmuştur. Ancak sınırlı güzelleştirmenin dinamiklerindeki kırılganlıkların devam ettiği belirtildi.
Yapı malzemeleri sektöründe 14 alt başlıkta üretim arttı
Türkiye İMSAD Şubat 2023 Kısım Raporu’na göre iş makinaları sanayi üretimi 2022 yılının ilk çeyreğinde yüzde 4,4, ikinci çeyreğinde ise yüzde 2,1 arttı. Üçüncü çeyreğin tüm aylarında yüzde 3,3 oranında azalan üretim, yılın dördüncü çeyreğinde yüzde 3,4 oranında daraldı. Yılın ikinci yarısındaki daralma dış talepteki yavaşlamadan kaynaklanmıştır. Rapora göre 2022 yılında 14 alt branşta üretim bir önceki yıla göre artarken, 8 alt branşta üretim azaldı. Üretimde en yüksek artış yüzde 19,8 ile seramik karo alanında olurken, en büyük düşüş yüzde 12,7 ile tuğla ve kiremit alanında oldu. Plastik inşaat malzemeleri yüzde 18,5, elektrikli aydınlatma ekipmanları yüzde 14,1, inşaat boya ve vernikleri yüzde 13,2, seramik sağlık gereçleri yüzde 13 büyüdü. Demir çelik konstrüksiyon işleri %12,2, demir çelik radyatörler %11,1, kilit ve hırdavat ürünleri %8,2 ve çimento üretimi %4,6 azaldı.
Deprem bölgesinin yeniden onarımı için 46 milyar dolara ihtiyaç var
6 Şubat 2023’te merkez üssü Kahramanmaraş olan ve 11 ilde büyük yıkıma neden olan depremlerin etkilerine de yer verilen raporda; Bölgede yapılacak imar çalışmalarının 46 milyar dolara mal olduğu vurgulandı. Buna göre, ilk etapta yıkılan ve ağır hasar nedeniyle kullanılamaz hale gelen 550 bin dairenin yeniden inşası için 28,9 milyar dolar, bu binaların altyapısı için 5,6 milyar dolar harcanması öngörülmüştü. Orta ve hafif hasarlı konutların onarımı ve güçlendirilmesi için 2,6 milyar dolar harcanması beklenirken, ticari binaların imalat ve onarımı için 3,4 milyar dolar, kamu binalarının imalat ve onarımı için 2,5 milyar dolar hesaplandı. Altyapı onarım ve yenileme için 3,0 milyar dolar harcama gerekirken, 11 ilde mevcut hasara göre hesaplanan yeniden yapılanma harcamalarının toplamının 46 milyar doları bulması bekleniyor.
11 ildeki imar faaliyetleri inşaat malzemelerine ek talep yarattı
Rapora göre, 11 ilde hedeflenen kalkınma faaliyetleri, inşaat malzemeleri için yüksek bir ek talep yarattı. Bu kapsamda inşaat malzemelerinin iç piyasada kullanılmasının ihracatta yavaşlamaya neden olabileceği belirtildi. Deprem bölgesindeki 11 ildeki 13,5 milyonluk toplam nüfusun büyük bir bölümü depremden doğrudan etkilendi. Etkilenen nüfusun bir kısmı başka şehirlere göç ederken, bu göçü alan illerde konut fiyatlarında ve konut kiralarında artışlar yaşandı. Öte yandan 2015-2022 dönemi bilgileri kullanılarak hazırlanan rapora göre; 2022 yılında 11 ilde alınan yapı ruhsatlarının büyüklüğünün 12 bin 049 adet yapı, 22.54 milyon metrekare yüzölçümü, 100 bin 565 daire ve 87.20 milyar TL inşaat maliyeti olduğu belirtildi. 2022 yılında 11 ilde alınan yapı ruhsatlarının büyüklüğü 10 bin 962 bina, 19.95 milyon metrekare yüzölçümü, 81 bin 616 daire ve 62.46 milyar TL inşaat bedeli olarak belirlendi.
