Van Kahvaltısı: Türkiye’nin En Meşhur Kahvaltısı
Van’da kahvaltı o kadar önemlidir ki, ana caddeye paralel olan sokaklardan biri halk arasında “Kahvaltı Sokağı” olarak bilinir.
Çeşit çeşit peynir, zeytin, yumurta, reçel, sucuk, çay ziyafeti gibi olan Türk kahvaltısı, Türkiye’nin en keyifli mutfak geleneklerinden biridir.
Ülke genelinde günün en değerli öğünü olarak görülse de kahvaltının en ciddiye alındığı şehrin Van olduğunu söylemek yanlış olmaz.
Türkiye’de kahvaltı denilince akla Van gelir. Öyle ki İstanbul, Ankara gibi büyük şehirlerde Van kahvaltısı sunan lokantalar açıldı. Van’ın meşhur otsu peynirini burada bulmak mümkün.
Ancak bu ünlü kahvaltının tadını sonuna kadar çıkarmak için orijinal kaynağına gitmelisiniz.
Türkiye’nin doğusunda, İran sınırında yer alan Van’ın nüfusu bir milyonun üzerinde, çoğu Kürt. Baharın son günlerinde gündüzleri kuruyan sıcak hava, akşamları yerini serinliğe bırakıyor. Ufukta yemyeşil dağlara ovalarda kır çiçekleri eşlik ediyor.
Türkiye’nin en büyük gölü de buradadır. Van Gölü’ndeki Akdamar (Aghtamar) adasında, 10. yüzyıldan kalma bir Ermeni kilisesinin yanı sıra, bu harabelerin arasında dolaşan tavşanları da göreceksiniz.
Meşhur kahvaltılarını yerinde denemek için geçtiğimiz Haziran ayında Van’a gittim. Kahvaltı bu şehirle o kadar bütünleşmiş ki, ana caddeye paralel olan sokaklardan biri halk arasında ‘Kahvaltı Sokağı’ olarak biliniyor.
2014 yılında Van’da düzenlenen kahvaltıya 50 binden fazla kişi katılarak dünyanın en çok katılımlı kahvaltısı oldu.
Ama şehri ziyaretim ramazan ayına denk geldi. Yine de bazı restoranların açık olabileceğini varsaymıştım. Yanılmışım. Ama sahur için öğleden sonra açılan lokantalar vardı.
Kahvaltı Sokağı’nın kaldırım taşları yenilendiği için cadde üzerindeki masalar kaldırıldı. Kahvaltı servisi yapan tek restoran Sütçü Selim’di. Restoranın pencereleri gazete kağıdıyla kaplıydı. Oruç tutmayanlar rahat yiyebilsin diye.
Bir kişi için ideal sayılan dokuz çeşitten oluşan kahvaltı tabakları önümde sıralanmıştı. Dört kişilik bir kahvaltı için 30 çeşitten oluşan eksiksiz bir menü sipariş edilebilir.
Van’a özgü lezzetleri tatmak istediğim için reçel, marmelat, patates kızartması ve fındık ezmesi istemedim.
Van cacıkSüzme yoğurda salatalık, küçük doğranmış yeşil biber, yeşil soğan, maydanoz ve dereotu karıştırılarak yapılır ve tereyağ ile servis edilir.
Ünlü otlu peynir Taze ve çok lezzetli. Bu peynir bir çeşit yabani sarımsaktır. sirmoÜretim sürecinde peynire çimen bitkisinin eklenmesiyle elde edilir.
Tereyağı, un ve yumurtadan oluşur mürteSahanda yumurtanın yanı sıra sahanda yumurta da kahvaltıya başka lezzetler katıyor.
Van kahvaltısının neden bu kadar meşhur olduğunu sorduğumda lokanta sahibi Selim’in kardeşi Kadir İnal, “Malzemelerin hepsi doğal ve bu yöreye ait” diyor. Otlu peynirde kullanılan sirmo civar dağlardan, tereyağı ise Özalp ilçesinden geliyor.
Belki de ertesi sabah kahvaltı yapacak bir yer bulmayı umuyordum. Ama iftardan önce mümkün değildi. O sırada aç olarak Bak Hele Bak adlı lokantaya girdim. 1975 yılından beri burayı işletmecisi Yusuf Konak, Van kahvaltısını layıkıyla temsil etmeye çalışıyor.
“Kadir Gecesi’nde sahurda 1000 kişiye ücretsiz kahvaltı verdik” diyor. Akdamar adasındaki kiliseyi ziyarete gelen Ermeni misafirlere de kahvaltı ikram ettiler.
Konak, “Kültürün partisi yoktur, dini yoktur. Her kültürün insanları farklıdır ve hepsi eşittir. Bu nedenle kahvaltı kültürünün evi burasıdır” diyor Konak.
Daha sonra şehir merkezine indiğimde burası iftar sonrası pazarına dönmüştü. Kimi ciğer kızartıyordu, kimi tavuk, kimi mısır satıyordu, kimi semaverde çay satıyordu. Satıcılar kaldırımlara serdikleri sahte marka kıyafetleri satmaya çalışıyorlardı. Herkes sokaklara dökülmüştü.
Son gecemi yine Van kahvaltısı ile şehirde geçirdim. 15 TL ile Yeni İmsak Kahvaltı Salonu yemek yediğim restoranlar arasında en ucuzuydu.
İstanbul’a döndüğümde arkadaşlarımla dört kişilik bir kahvaltı sofrası hazırlamam uzun sürmeyecek. Ama Van’da kahvaltının yerini tutmayacağına eminim. Çünkü burada yörenin en güzel ve en taze eserleri kullanılıyor. İstanbul’da bu lezzeti bulmanız pek mümkün olmayacaktır. O yüzden kahvaltı için de olsa buraya gelmeye değer.
